به گزارش پایگاه خبری اقتصاد جوان ، مسعود سلیمانی کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگاران گفت : در عصر هوش مصنوعی و بانکداری دیجیتال، ارتباط اقتصاد و بانک به گونه‌ای تغییر کرده است که نه تنها بازتاب‌دهنده تحولات فناورانه است بلکه الگوهای سنتی مالی را نیز دگرگون کرده است. هوش مصنوعی (AI)، به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحلیلی در بانکداری دیجیتال، نقش کلیدی در بهینه‌سازی فرآیندهای اعتباری، مدیریت ریسک، و پیش‌بینی رفتار مشتریان ایفا می‌کند. بر اساس گزارش McKinsey & Company، هوش مصنوعی قادر است تا ۲۵ درصد از هزینه‌های عملیاتی بانک‌ها را کاهش دهد که این امر به طور مستقیم بر بهره‌وری اقتصادی تأثیر می‌گذارد. این کاهش هزینه‌ها ناشی از خودکارسازی فرآیندهایی است که قبلاً نیازمند دخالت انسان بودند، مانند بررسی درخواست‌های وام، ارزیابی اعتباری، و حتی خدمات مشتریان. در این راستا، الگوریتم‌های یادگیری ماشینی (Machine Learning) به بانک‌ها کمک می‌کنند تا با تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها، تصمیمات دقیق‌تری در زمینه‌هایی مانند اعطای تسهیلات و مدیریت پرتفوی اتخاذ کنند. به عنوان مثال، الگوریتم‌های پیشرفته قادر به شناسایی الگوهای پنهان در رفتار مشتریان هستند که می‌تواند به بانک‌ها کمک کند تا خدمات شخصی‌سازی‌شده‌تری ارائه دهند و در نتیجه وفاداری مشتریان را افزایش دهند.
از سوی دیگر، بانکداری دیجیتال با ارائه خدماتی نظیر شعب بانکی مجازی، پرداخت‌های الکترونیکی و بلاکچین، به تسریع جریان نقدینگی و افزایش شفافیت در معاملات مالی منجر شده است. این تحولات به نوعی باعث ایجاد یک اکوسیستم مالی پویا شده است که در آن، نهادهای اقتصادی و مالی به طور همزمان با چالش‌های نوظهور و فرصت‌های بی‌سابقه مواجه می‌شوند. به عنوان مثال، تحقیقات منتشر شده در مجله Journal of Banking & Finance نشان می‌دهد که استفاده از فناوری‌های دیجیتال در بانکداری می‌تواند به کاهش نرخ بازده داخلی (IRR) و افزایش نرخ بازده سرمایه‌گذاری (ROI) منجر شود. این بهبود در شاخص‌های مالی نه تنها به سودآوری بانک‌ها کمک می‌کند بلکه به عنوان محرکی برای رشد اقتصادی نیز عمل می‌کند. در این میان، بانک‌های مرکزی نیز نقش مهمی در تقویت این اکوسیستم ایفا می‌کنند. آنها با صدور مقررات و خط‌مشی‌های مرتبط با بانکداری دیجیتال، به ایجاد محیطی امن و قابل اعتماد برای استفاده از فناوری‌های نوین کمک می‌کنند.
مطالعات انجام شده در ایران توسط مؤسسه مطالعات بانکی و اقتصادی نشان می‌دهد که بانک‌هایی که به طور فعال از فناوری‌های هوش مصنوعی در فرآیندهای خود استفاده می‌کنند، عملکرد بهتری در شاخص‌های کیفیت دارایی‌ها و نرخ بازپرداخت تسهیلات دارند. این بهبود عملکرد نه تنها به سودآوری بانک‌ها کمک می‌کند بلکه به کاهش نرخ بیکاری و افزایش رشد اقتصادی نیز منجر می‌شود. از جنبه‌ای دیگر، هوش مصنوعی در بانکداری دیجیتال به عنوان یک ابزار قدرتمند برای تشخیص تقلب و جلوگیری از پولشویی نیز عمل می‌کند که این موضوع موجب افزایش اعتماد عمومی به نظام مالی و در نهایت تقویت ثبات اقتصادی می‌شود. به عنوان مثال، سیستم‌های هوش مصنوعی قادر به شناسایی تراکنش‌های مشکوک و غیرعادی هستند که می‌تواند به بانک‌ها کمک کند تا از انجام معاملات غیرقانونی جلوگیری کنند.
با این حال، این تحولات بدون چالش نیستند؛ از جمله این چالش‌ها می‌توان به نیاز به توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، آموزش نیروی انسانی متخصص، و تطبیق قوانین و مقررات با محیط دیجیتال اشاره کرد. به عنوان مثال، بسیاری از بانک‌ها با مشکلاتی در ادغام سیستم‌های قدیمی با فناوری‌های جدید مواجه هستند که این امر می‌تواند به افزایش هزینه‌ها و کاهش کارایی منجر شود. از سوی دیگر، آموزش نیروی انسانی نیز یکی از چالش‌های مهم است. بانک‌ها باید کارکنان خود را برای استفاده از فناوری‌های نوین آموزش دهند تا بتوانند از تمامی ظرفیت‌های این فناوری‌ها بهره‌برداری کنند. در این میان، تطبیق قوانین و مقررات نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بانک‌ها باید مطمئن شوند که استفاده از فناوری‌های دیجیتال در چارچوب قوانین موجود است و از حریم خصوصی مشتریان محافظت می‌کند.
در مجموع، این تغییرات نشان می‌دهند که اقتصاد و بانک در عصر هوش مصنوعی و بانکداری دیجیتال به گونه‌ای در هم تنیده شده‌اند که نه تنها به بهبود کارایی بخش مالی کمک می‌کنند بلکه به عنوان محرکی برای رشد اقتصادی و توسعه پایدار عمل می‌کنند. هوش مصنوعی و بانکداری دیجیتال نه تنها به بهبود عملکرد بانک‌ها کمک می‌کنند بلکه به عنوان ابزاری برای تقویت اقتصاد کلان و بهبود کیفیت زندگی مردم نیز عمل می‌کنند. این تحولات به نوعی نشان‌دهنده آغاز یک دوره جدید در تاریخ اقتصاد و بانکداری است که در آن، فناوری به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده در موفقیت بانک‌ها و رشد اقتصادی عمل می‌کند.
By: Masoud Soleimany
“Digital Transformation in Banking: The Role of Artificial Intelligence in Shaping the Economic Future”
In the age of artificial intelligence (AI) and digital banking, the relationship between the economy and banks has evolved in a way that not only reflects technological advancements but also transforms traditional financial models. Artificial intelligence, as one of the most important analytical tools in digital banking, plays a key role in optimizing credit processes, risk management, and predicting customer behavior. According to a report by McKinsey & Company, artificial intelligence can reduce up to 25% of banks’ operational costs, which directly impacts economic efficiency. This cost reduction is due to the automation of processes that previously required human intervention, such as loan applications, credit assessments, and even customer service. In this context, machine learning algorithms help banks analyze vast amounts of data to make more accurate decisions in areas like granting loans and managing portfolios. For example, advanced algorithms are capable of identifying hidden patterns in customer behavior, enabling banks to offer more personalized services and, consequently, increase customer loyalty.
On the other hand, digital banking, through services such as virtual branches, electronic payments, and blockchain technology, accelerates liquidity flow and increases transparency in financial transactions. These changes have created a dynamic financial ecosystem where economic and financial institutions simultaneously face emerging challenges and unprecedented opportunities. For instance, research published in the Journal of Banking & Finance shows that the use of digital technologies in banking can lead to a reduction in the internal rate of return (IRR) and an increase in the return on investment (ROI). This improvement in financial indicators not only contributes to bank profitability but also acts as a catalyst for economic growth. In this regard, central banks also play an important role in strengthening this ecosystem. By issuing regulations and policies related to digital banking, they help create a secure and trustworthy environment for adopting new technologies.
In Iran, studies conducted by the Iranian Institute for Banking and Economic Studies indicate that banks actively using artificial intelligence in their processes perform better in asset quality and loan repayment rates. This performance improvement not only benefits bank profitability but also leads to reduced unemployment and increased economic growth. Additionally, artificial intelligence in digital banking serves as a powerful tool for fraud detection and anti-money laundering efforts, which boosts public trust in the financial system and ultimately strengthens economic stability. For example, AI systems can identify suspicious and abnormal transactions, helping banks prevent illegal activities. However, these transformations are not without challenges. Among these challenges are the need to develop information technology infrastructure, train specialized human resources, and adapt laws and regulations to the digital environment. For example, many banks face difficulties in integrating legacy systems with new technologies, which can lead to increased costs and reduced efficiency. On the other hand, training human resources is another significant challenge. Banks must train their employees to effectively utilize new technologies to harness their full potential. In this context, aligning regulations is also of great importance. Banks must ensure that the use of digital technologies complies with existing laws and protects customer privacy.
These changes demonstrate that the economy and banking in the age of artificial intelligence and digital banking are intertwined in a way that not only improves the efficiency of the financial sector but also acts as a driver for economic growth and sustainable development. Artificial intelligence and digital banking not only enhance bank performance but also serve as tools for strengthening the broader economy and improving people’s quality of life. These transformations mark the beginning of a new era in the history of economics and banking, where technology serves as one of the primary determinants of bank success and economic growth.
