دکتر حسین اسلامی، کارشناس امور گمرکی و مدرس دانشگاه، در یادداشتی تحلیلی، احیای مسیر تاریخی جاده ابریشم را به‌عنوان محور تمدن پارسی و پیوند اقتصادی میان ایران، افغانستان و تاجیکستان مطرح می‌کند. وی با تأکید بر اهمیت ایران در قلب «هارت‌لند» جهان و ظرفیت ترانزیت ترکیبی (هوایی، زمینی، ریلی و دریایی)، نقش کشور را در گسترش تجارت منطقه‌ای، کاهش اثرات تحریم، تقویت پول ملی و توسعه صادرات غیرنفتی تبیین کرده است. این یادداشت ضمن اشاره به فرصت‌های همکاری پستی و بازرگانی میان کشورهای فارسی‌زبان، احیا و بهره‌برداری از مسیر جاده ابریشم را گامی مؤثر در تحقق اقتصاد مقاومتی و افزایش درآمدهای پایدار ملی می‌داند.
بسمه تعالی به قلم دکتر حسین اسلامی کارشناس امورگمرکی و مدرس دانشگاه:احیای مسیر جاده ابریشم – اهمیت به حوزه تمدنی ایران بزرگ از منظر جغرافیای انسانی و اقتصادی در بکارگیری از ظرفیتهای حمل و نقل ترکیبی با کشورهای فارسی‌زبان و میراث نوروز :
باسلام و درود با ادای احترام به روح شهدای جنگ تحميلی دوازده روزه و آرزوی سلامتی و عافیت برای رهبر معظم انقلاب اسلامی و ملت شریف ایران از جمله ارکان انسجام و اتحاد ملی در کلام معظم له تقویت اقتصاد ملی و اتکا به توان داخلی در حمایت از تولید و توسعه صادرات کالاهای ایرانی است. در اجرای اصل ۱۵۲ الی ۱۵۵ قانون اساسی و سند برنامه هفتم پیشرفت و در سال مزين به نام سرمایه گذاری برای تولیداز آنجائیکه کشور ایران در قلب کره زمین(heartland ) نقشه جهان و موقعیت جغرافیایی استثنایی قرار گرفته لذا بکارگیری حداکثری از ظرفیت عظیم ترانزیت کشور به ویژه موضوع:ترانزیت کالا از طریق حمل و نقل ترکیبی(هوایی،زمینی ،دریایی ،ریلی) موردبهره برداری و برنامه ریزی قرار گیرد ( در کتاب تجارت خارجی و بازرگانی از نگاهی دیگر نیز به این مطلب اشاره شده است )احیای مسیر جاده ابریشم در قالب طرح تمدن پارسی و هم پیمانی با کشورهای پارسی زبان (ایران،افغانستان و تاجیکستان ) کشورهای میراث دار نوروز با بهره‌گیری از ظرفیت اتاق بازرگانی، شرکت پست دولتی و شرکتهای پست خصوصی با راه اندازی زیرساخت های چند منظوره برای تامین ملزومات و نیازمندی های مردم آن کشور ها و ایجاد مراوده بازرگانی و پاسخ به مایحتاج مردمان پارسی زبان (افغانستان و تاجیکستان ) که به دریا و آب‌های آزاد راه ندارند. حائز اهمیت است. از مزیت‌های طرح تمدن پارسی دسترسی زمینی از طریق امارت اسلامی افغانستان به کشور بزرگ چین و احیای مسیر جاده ابریشم و انتفاع همه طرف ها و کاهش فشار تحریم های استکبار جهانی ( با ایفای نقش موثر در اتحادیه های اوراسیا شانگهای بریکس ) و بالا رفتن سرعت مبادلات تجاری و بین‌المللی خواهد بود. همچنین تقویت پول ملی و جلوگیری از خروج ارز توسط مهاجرین افغانی (که طبق آمار حدود ۱۰ میلیون نفر در ایران حضور دارند که ۵ میلیون نفر شان نیروی کار بوده و درآمد حاصله شان به خارج از ایران ارسال و سبب تضعیف ریال می شوند) خواهد شد. از طرفی این پیشنهاد برای دولت حاکم افغانستان هم جذاب خواهد بود زیرا که زیرساخت‌های فن آوری و پستی در آنجا مثل ایران عملیاتی و مدرن نشده و این فرصت مغتنمی ست که می بایست به آن پرداخت.تاثیرات حمل‌ونقل ترکیبی بر تجارت و اقتصاد ایران با استفاده از ترکیب مدلهای مختلف حمل‌ونقل (جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی)، می‌تواند به کاهش هزینه‌های ترانزیتی، تسهیل دسترسی به بازارهای جهانی و بهبود رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی در سطح بین‌المللی کمک کند. با توجه به موقعیت استراتژیک ایران و تحولات اخیر منطقه خاورمیانه قرارگرفتن در تحریم‌های استکبار جهانی و شرایط ژئوپلیتیکی منطقه، استفاده بهینه از ظرفیتهای حمل‌ونقل ترکیبی می‌تواند به عنوان یک اهرم قدرت اقتصادی، منجر به افزایش تجارت و سرمایه‌گذاری در کشور شود. ایران با موقعیت استراتژیک خود در منطقه، به‌ویژه در زمینه حمل‌ونقل ترکیبی، قادر است نقش مهمی در بهبود وضعیت ترانزیت کالاها ایفا کند و از آن به‌عنوان یک ابزار اقتصادی برای افزایش درآمدهای غیرنفتی استفاده نماید. همچنین، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و استفاده بهینه از مسیرهای ترانزیتی می‌تواند به کاهش وابستگی به منابع نفتی و افزایش تاب‌آوری اقتصاد مقاومتی کمک کند.در این راستا، هم‌پیمانی میان کشورهای فارسی‌زبان می‌تواند به‌ویژه در توسعه حمل‌ونقل ترکیبی با شرکتهای پستی (دولتی و خصوصی) تأثیرگذار باشد. همکاری‌های مشترک در استفاده از ظرفیتهای حمل‌ونقل هوایی می‌تواند موجب تسهیل فرآیندهای تجاری، کاهش هزینه‌ها و زمان ترانزیت، و افزایش روابط اقتصادی میان کشورهای فارسی‌زبان و در آینده کشورهای میراث نوروز شود. این نوع هم‌پیمانی می‌تواند به نفع همه طرف‌ها بوده و برای تقویت موقعیت ایران و سایر کشورهای هم پیمان در سیستم حمل‌ونقل جهانی مؤثر واقع شود.بهره‌برداری از ترانزیت کالاها و خدمات می‌تواند منبعی پایدار برای درآمدهای غیرنفتی کشور باشد و به کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی کمک کند. در شرایط تحریمی، بهبود ترانزیت و توسعه مسیرهای جایگزین می‌تواند نقش مهمی در تقویت تاب‌آوری اقتصادی ایران ایفا کند. به منظور حمایت از تولید و توسعه صادرات غیرنفتی در چارچوب اهداف بلندمدت سند چشم انداز و برنامه هفتم پیشرفت کشور ارائه خواهد شد. در نهایت، اثرات مثبت این تحولات بر اشتغال، تولید و توسعه مناطق مرزی و بندری کشور مورد توسعه و رونق قرار می‌گیرد و ترانزیت می‌تواند به عنوان یک منبع درآمد پایدار و مکمل برای اقتصاد ملی ایران عمل کند.
