به گزارش پایگاه خبری اقتصاد جوان به نقل از اقتصاد آنلاین، تجمیع بیش از ۳ تریلیون دلار در صندوقهای دولتی کشورهای جنوب خلیج فارس، رهبران کشورهای بزرگ جهان نظیر چین، هند، کرهجنوبی، ژاپن، فرانسه، آلمان، انگلیس و ایالات متحده را به رقابتی جدی برای جلب سرمایهگذاریهای کلان منطقهای سوق داده است. در این میان، سفر اخیر دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی با هدف جلب سرمایههای منطقهای و تقویت صنایع آمریکایی، به یکی از نقاط عطف در سیاست بینالمللی وی تبدیل شد.
نخستین ایستگاه؛ عربستان سعودی
صبح روز سهشنبه ۱۴ مه ۲۰۲۵ هواپیمای رئیسجمهور آمریکا در فرودگاه ملک خالد ریاض به زمین نشست و ترامپ با استقبال محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، اولین سفر رسمی خود به منطقه خلیج فارس را آغاز کرد. نخستین ایستگاه این سفر شاهد امضای توافقنامههای همکاری متعدد در بخشهای نظامی، امنیتی، سرمایهگذاری و هوش مصنوعی بود. یکی از بزرگترین توافقات، امضای قرارداد خرید تسلیحاتی به ارزش ۱۴۲ میلیارد دلار میان خالد بن سلمان، وزیر دفاع سعودی، و همتای آمریکایی وی بود.
از سوی دیگر، در همایش سرمایهگذاری آمریکا- سعودی، حدود ۱۴۵ قرارداد به ارزش ۳۰۰ میلیارد دلار به امضا رسید. محمد بن سلمان اعلام کرد این رقم قابل افزایش بوده و پس از تکمیل مذاکرات تجاری، ممکن است به یک تریلیون دلار برسد.
دومین ایستگاه؛ قطر
تیم آمریکایی در سفر به قطر نیز به موفقیتهای مهمی دست یافت. در کنار امضای توافقنامههای نظامی میان دوحه و واشنگتن، قطر متعهد به خرید ۱۶۰ فروند هواپیمای بوئینگ شد.
سومین ایستگاه؛ امارات متحده عربی
در امارات نیز پیشبینی میشود قراردادهای گستردهای در زمینههای استراتژیک به امضا برسد. بر اساس منابع آمریکایی، مقامات ابوظبی از یک بسته ۱.۴ تریلیون دلاری برای سرمایهگذاری در ایالات متحده رونمایی خواهند کرد.
سیاست انرژی و نفت در سفر ترامپ
یکی از اهداف مهم و نامحسوس سفر ترامپ، جلب نظر حکام سعودی برای افزایش تولید نفت بود. در شرایطی که آمریکا با چالش اقتصادی و تبعات «جنگ تعرفهها» دستوپنجه نرم میکند، تلاش کاخ سفید برای کنترل قیمتهای نفت با کمک عربستان سعودی جدیتر شده است. در همین راستا، سعودیها اعلام کردهاند که علیرغم نیاز به قیمت نفت بالای ۹۰ دلار برای تأمین اهداف چشمانداز ۲۰۳۰، آماده همکاری با آمریکا برای کنترل این بازار هستند.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند تمایل ترامپ برای توافق اتمی با ایران ناشی از تلاش وی برای ایجاد ثبات در بازارهای انرژی و کاهش ریسکهای امنیتی در منطقه است. بازگشت ایران به بازار انرژی و افزایش ظرفیت تولید نفت تهران میتواند به این هدف کمک کند.
تقویت برند کشورهای عربی در سیاست ترامپ
یکی از اهداف تبلیغاتی ترامپ در این سفر، تقویت برند کشورهای عربی در سطح بینالمللی بود. سخنرانی وی در مجمع سرمایهگذاری آمریکا- سعودی و تعریف از مدل حکمرانی سعودی یا تمجیدهایش در دیدار با امیر قطر، جایگاه این کشورها را در میان افکار عمومی، رسانهها و بازارهای اقتصادی تقویت میکند.
در سوی دیگر، ترامپ با حمله به شرایط حکمرانی در ایران، چالشهای محیط زیستی، آب و ناترازی انرژی، سعی در کاهش جذابیت ایران برای سرمایهگذاران بینالمللی و برجسته کردن عربستان بهعنوان گزینهای مطلوب برای جذب سرمایهها داشت.
دیدار با احمد الشرع؛ شگفتانه سفر
یکی از خبرهای مهم این سفر، دیدار ترامپ با احمد الشرع (ابو محمد جولانی)، رئیس دولت انتقالی سوریه و سرکرده سابق تحریرالشام بود. این دیدار همراه با لغو تحریمهای سوریه به درخواست محمد بن سلمان صورت گرفت. در مقابل، دمشق تعهداتی نظیر دادن امتیاز در حوزه معدن و نفت، اخراج نیروهای جهادی- فلسطینی، مقابله با نفوذ ایران و پیوستن به پیمان ابراهیم ارائه کرد. این تغییر موضع میتواند نظم ژئوپلیتیکی منطقه شرق مدیترانه را متحول کند و حتی به لبنان هم کشیده شود.
توافق اتمی ایران و آمریکا؛ پروندهای در سایه
یکی از مسائل کلیدی مطرحشده در این سفر، احتمال انعقاد توافق اتمی جدید میان ایران و آمریکا بود. بر اساس اطلاعات منتشرشده، ایران پیشنهاد تشکیل کنسرسیومی مشترک با کشورهای عربی برای غنیسازی اورانیوم را مطرح کرده است. در همین راستا، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اعلام کرد که احتمال نهایی شدن توافق اتمی پیش از پایان جنگ اوکراین وجود دارد. ایران نیز از آمادگی خود برای لغو غنیسازی با غلظت بالا و تحویل ذخایر اورانیوم در ازای رفع تحریمها خبر داده است.
با وجود این، تلاش لابیهای ضدایرانی و نئوکانها همچنان مانعی برای این توافق است، اما فشارهای جریان انزواگرای کاخ سفید میتواند شانس موفقیت مذاکرات تهران و واشنگتن را افزایش دهد.
