بیست و هشتم مهر ماه 1404 در ساختمان مرکزی بانک ملی ایران، سالگرد دوم طرحی گرامی داشته شد که آرام ولی پیوسته، مفهوم تازه‌ای از بانکداری را در ذهن جامعه ایرانی شکل می‌دهد؛ طرح مهربانی ملی.
در این آیین، با حضور ابوالفضل نجارزاده (مدیرعامل بانک ملی) و معصومه آقاپورعلیشاهی (مشاور رئیس‌جمهور و نماینده پیشین مجلس) از تندیس «بانکداری مهربانی ملی» رونمایی شد – نمادی از پیوند سرمایه، رفاه و فرهنگ خدمت به مردم.
آقاپورعلیشاهی در سخنان خود، این طرح را «عدالت‌محور و با طراحی اسلامی» توصیف کرد؛ طرحی که هدفش بیش از توزیع تسهیلات مالی است.
در واقع، «مهربانی ملی» را می‌توان پست‌بانکداریِ اجتماعی ایران دانست؛ گذر از بانک به‌عنوان نهاد صرفاً اقتصادی به نهادی فرهنگی، اجتماعی و حتی اخلاقی.
او یادآوری کرد که همان‌طور که امام خمینی (ره) فرمودند:
«بانک باید در خدمت مردم باشد، نه مردم در خدمت بانک.»
و این جمله در واقع بیانیه‌ی بنیادین این طرح است.
بانک ملی ایران در دو سال گذشته، علاوه بر تسهیلات خرد حمایتی طرح مهربانی،
در جذب منابع، افزایش سرمایه و ارتقای شاخص کفایت سرمایه نیز رشد قابل توجهی ثبت کرده است.
به گفته‌ی آقاپور، این رویکرد نتیجه‌ی «مدیریت هوشمندانه و تلاش بی‌وقفه مدیران و کارکنان» است و گزارش مکتوب عملکرد قرار است به‌زودی به رئیس‌جمهور ارائه شود.
نکته ظریف این طرح اتصال «اعتماد انسانی» با «زیرساخت دیجیتال» است.
در شرایطی که اغلب بانک‌ها مسیر فناورانه را صرفاً با هدف افزایش سرعت و کارایی طی می‌کنند، بانک ملی ایران با طرح مهربانی، فناوری را در خدمت عدالت و دسترس‌پذیری مالی اقشار ضعیف قرار داده است.
این‌جاست که “بانکداری مهربان” از شعار به مدل توسعه‌پذیر اجتماعی – اقتصادی بدل می‌شود.
از سخنان مهم آقاپور و نجارزاده چنین برمی‌آید که بانک ملی با تکیه بر سرمایه اجتماعی صدساله خود – یعنی «اعتماد عمومی» – قصد دارد در دوران جدید، الگوی بانکداری بر محور اخلاق و توسعه پایدار را نهادینه کند.
تندیسی که در پایان مراسم رونمایی شد، نه فقط یک شیء تزئینی، بلکه به تعبیر نجارزاده، «فلسفه‌ای عینی از بانکداری انسانی ایرانی» است.
«مهربانی ملی» روایت بازگشت اعتماد به نظام بانکی است؛ بازگشتی که نه در گزارش‌های مالی، بلکه در رفتارِ انسانی بانک با مردم معنا پیدا می‌کند.
