بازار محصولات دخانی ایران در حالی به تسخیر کالاهای قاچاق درآمده که تولیدکنندگان داخلی زیر بار مالیاتهای سنگین، کمبود ارز و هزینههای تحریمی، توان رقابت را از دست دادهاند؛ رئیس انجمن محصولات دخانی هشدار میدهد قاچاق سیگار و تنباکو عملاً جای تولید داخلی را گرفته و سهم بازار را بلعیده است.
به گزارش پایگاه خبری اقتصاد جوان، رئیس انجمن تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان محصولات دخانی با انتقاد از سیاستهای مالیاتی و ارزی حاکم بر این صنعت اعلام کرد: امروز سبد مصرف محصولات دخانی کشور بهطور گسترده در اختیار کالاهای قاچاق قرار گرفته و تولید داخلی به حاشیه رانده شده است.
محمدرضا تاجدار در نشست خبری انجمن تولیدکنندگان محصولات دخانی با اشاره به نبود آمار رسمی سال جاری از سوی مرکز آمار و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: بر اساس برآوردهای انجامشده در انجمن، میزان مصرف سیگار در کشور امسال حدود ۱۰۰ میلیارد نخ برآورد میشود که تا پایان هشتماهه نخست سال، بیش از ۶۶ میلیارد نخ آن مصرف شده است. از این میزان، تنها ۷۳ درصد تولید داخلی بوده و حدود ۲۷ درصد معادل بیش از ۱۸ میلیارد نخ، از طریق قاچاق وارد بازار شده است.
وی افزود: میزان تولید سیگار در هشتماهه امسال حدود ۴۸ میلیارد و ۲۸۹ میلیون نخ بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش ۹ درصدی را نشان میدهد. این در حالی است که بین ۶۰ تا ۷۰ درصد قیمت تمامشده محصولات دخانی به مالیات اختصاص دارد و تولیدکنندگان برای تأمین ارز مواد اولیه، بیش از ۱۹۰ روز در صف تخصیص ارز منتظر میمانند.
رئیس انجمن محصولات دخانی با اشاره به مشکلات لجستیکی ناشی از تحریمها تصریح کرد: در حوزه حملونقل، به دلیل محدودیتهای بینالمللی، بهطور متوسط ۵۰ سنت به ازای هر کیلومتر هزینه مازاد پرداخت میشود. در چنین شرایطی، بخش عمده بازار مصرف کشور در اختیار سیگارهای قاچاقی است که عمدتاً از امارات متحده عربی وارد میشوند.
سقوط تولید تنباکو و سلطه قاچاق
تاجدار با تشریح وضعیت تولید تنباکو در کشور گفت: بازار تنباکو شرایط بسیار نگرانکنندهای دارد؛ تولید این محصول از حدود ۱۹۱۵ تن در سال ۱۴۰۲ به ۷۴۱ تن در سال ۱۴۰۳ و حدود ۵۲۷ تن در سال جاری کاهش یافته است. این ارقام به معنای کاهش ۶۱ درصدی در سال گذشته و افت ۲۹ درصدی در سال جاری است.
وی تأکید کرد: با وجود توان کامل برای تولید و تأمین نیاز داخلی، عوارض بالای مالیاتی باعث کماظهاری در تولید و از بین رفتن صرفه اقتصادی شده و در نهایت بازار تنباکو را بهطور کامل در اختیار محصولات قاچاق قرار داده است.
وابستگی مواد اولیه و تنوع گسترده قاچاق
رئیس انجمن محصولات دخانی درباره وابستگی تولید داخل به واردات توضیح داد: بسته به نوع محصول، بین ۵۰ تا ۷۰ درصد مواد اولیه وارداتی است، هرچند در بخش بستهبندی به داخلیسازی نزدیک به ۱۰۰ درصد رسیدهایم. با این حال، هماکنون حدود ۵۰۰ نوع محصول دخانی قاچاق از ۱۶۴ برند مختلف در بازار کشور عرضه میشود.
افزایش قیمت و نقش کمبود عرضه
تاجدار درباره افزایش قیمت فروش خرد محصولات دخانی گفت: کاهش تولید به دلیل قوانین بالادستی، رشد قاچاق و کمبود عرضه نسبت به تقاضا، از عوامل اصلی افزایش قیمت است. این در حالی است که تولیدکنندگان طبق قانون مجازند تا ۵۰ درصد تولید خود را بهصورت خرد توزیع کنند؛ اقدامی که میتواند از گرانی، کمبود و حتی احتکار جلوگیری کند.
سیگارهای الکترونیکی؛ بازار غیرقانونی اما فراگیر
وی با اشاره به گسترش مصرف سیگارهای الکترونیکی و حرارتی در کشور اظهار کرد: هیچیک از این محصولات در داخل کشور تولید نمیشود و ورود آنها غیرقانونی است، اما بازار قاچاق آنها بهشدت فعال است. در حالی که مطالعات جهانی نشان میدهد آسیب سیگارهای الکترونیکی و حرارتی بهمراتب کمتر از سیگارهای سنتی است، قوانین داخلی اجازه تولید یا عرضه رسمی آنها را نمیدهد.
رئیس انجمن محصولات دخانی خاطرنشان کرد: امروز تنها با یک جستوجوی ساده در فضای مجازی میتوان دهها سایت و شبکه اجتماعی را مشاهده کرد که این محصولات را عرضه میکنند. زمانی که عوارض مالیاتی و سیاستگذاریها فاقد منطق اقتصادی باشد، تولیدکننده و توزیعکننده ناخواسته به سمت بازار قاچاق سوق داده میشوند؛ نتیجهای که اکنون بهوضوح در بازار دخانیات کشور دیده میشود.
/ایسنا
