به گزارش پایگاه خبری اقتصاد جوان، تصمیم جدید سازمان بورس و اوراق بهادار برای تعیین حجم مبنا معادل یک سهم و حذف عملی این محدودیت از ابتدای دیماه ۱۴۰۴، واکنشهای مثبتی در میان فعالان و کارشناسان بازار سرمایه به همراه داشته است. سپیده منصوری، تحلیلگر بازار سرمایه، این اقدام را گامی مهم در جهت افزایش کارایی بورس، بهبود کشف قیمت و تقویت اعتماد سهامداران ارزیابی کرد.
وی اظهار کرد: حجم مبنا سالها بهعنوان ابزاری برای کنترل نوسانات قیمتی و مهار رفتارهای هیجانی در بازار استفاده میشد، اما در عمل به یکی از موانع اصلی نقدشوندگی و پویایی معاملات تبدیل شده بود. حذف این محدودیت نشاندهنده تغییر رویکرد سیاستگذار از کنترل دستوری به اعتماد بیشتر به سازوکار بازار است.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به کارکرد اولیه حجم مبنا توضیح داد: بر اساس این ابزار، قیمت پایانی سهام تنها در صورتی تغییر میکرد که حجم مشخصی از معاملات انجام میشد. اگرچه هدف آن جلوگیری از نوسانسازی بود، اما نتیجه نهایی، قفلشدن نمادها، طولانیشدن صفهای خرید و فروش و تأخیر در انعکاس اطلاعات جدید در قیمتها بود.
منصوری افزود: در بسیاری از مواقع، حتی زمانی که عرضه و تقاضا جهت مشخصی داشت، قیمتها بهدلیل نرسیدن به حجم مبنا اصلاح نمیشدند و این مسئله به فرسایش اعتماد سرمایهگذاران و کاهش جذابیت بورس منجر میشد.
به گفته این تحلیلگر، با حذف اثرگذاری حجم مبنا، فرآیند کشف قیمت سرعت و دقت بیشتری خواهد گرفت. او در این باره گفت: از این پس حتی معاملات با حجم کم نیز در قیمت پایانی اثرگذار خواهند بود و متغیرهای بنیادی شرکتها، شرایط اقتصادی و انتظارات بازار سریعتر در قیمت سهام منعکس میشود.
وی تأکید کرد: نتیجه این تغییر، افزایش شفافیت، نزدیکتر شدن قیمتها به ارزش ذاتی و ارتقای کارایی بازار سرمایه است؛ مولفههایی که از ارکان اصلی بازارهای مالی توسعهیافته محسوب میشوند.
منصوری یکی دیگر از پیامدهای مثبت حذف حجم مبنا را افزایش گردش نقدینگی دانست و گفت: پیش از این، بسیاری از نمادهای کوچک و کممعامله به دلیل نرسیدن به حجم مبنا دچار رکود قیمتی میشدند. این موضوع انگیزه سرمایهگذاران برای معامله را کاهش میداد، اما با حذف این مانع، حرکت طبیعیتری در قیمتها شکل میگیرد و نقدشوندگی بهبود مییابد.
او با اشاره به تجربه بورسهای بینالمللی تصریح کرد: در اغلب بازارهای بزرگ دنیا ابزار مستقیمی به نام حجم مبنا وجود ندارد. در عوض، نظارت قوی، حضور بازارگردانهای حرفهای و ابزارهایی مانند توقف خودکار معاملات یا دامنههای نوسان پویا، نقش کنترلکننده نوسانات را ایفا میکنند.
این کارشناس بازار سرمایه در عین حال نسبت به چالشهای احتمالی این تصمیم هشدار داد و گفت: حذف حجم مبنا بدون تقویت همزمان نظارت هوشمند، شفافیت اطلاعات و ارتقای فرهنگ سرمایهگذاری میتواند زمینه نوسانات کوتاهمدت و رفتارهای فرصتطلبانه را فراهم کند.
وی در جمعبندی تأکید کرد: حذف حجم مبنا را میتوان یکی از مهمترین اصلاحات ساختاری بورس در سالهای اخیر دانست. این تصمیم اگرچه بهتنهایی همه مشکلات بازار سرمایه را حل نمیکند، اما میتواند زمینهساز بازگشت اعتماد، افزایش نقدشوندگی و نزدیکتر شدن بورس تهران به استانداردهای جهانی باشد؛ به شرط آنکه اصلاحات نظارتی و نهادی نیز همزمان و با جدیت دنبال شود.
/ایسنا
