به گزارش پایگاه خبری اقتصاد جوان نیوز ، یکی از چالشهای اصلی در روابط کاری میان کارگران و کارفرمایان، نداشتن قرارداد کاری واضح و شفاف است. این مشکل به ویژه در کارگاههایی که تعداد کارگران آنها کمتر از 5 نفر است، نمود بیشتری پیدا میکند. بر اساس قانون کار ایران، حتی اگر کارگری بدون داشتن قرارداد کتبی مشغول به کار باشد، میتواند از حقوق قانونی خود بهرهمند شود. در این مقاله، به تحلیل مفاد قانونی مربوط به قراردادهای کاری و اثرات تمدید ضمنی قرارداد در صورت ادامه کار پس از پایان قرارداد اولیه خواهیم پرداخت.
بخش اول: عدم داشتن قرارداد کتبی در روابط کاری
بسیاری از کارگران در ایران به خصوص در کارگاههای کوچک، در شرایطی قرار دارند که حتی نسخهای از قرارداد خود را دریافت نمیکنند. طبق گزارشهای میدانی، بیش از 30 درصد کارگران در چنین شرایطی به سر میبرند. این امر ممکن است موجب نگرانیهایی برای کارگر در خصوص حقوق و امنیت شغلی وی شود. در صورتی که کارگر نسخهای از قرارداد را در اختیار نداشته باشد، کارفرما ممکن است بدون هیچ گونه تعهدی، کارگر را اخراج کرده و حقوق او را پرداخت نکند.
بخش دوم: مفاد قانونی قراردادهای کاری موقت و دائمی
ماده 21 قانون کار ایران، بند دال، شرایط مربوط به تمدید ضمنی قرارداد را تشریح میکند. طبق این ماده، اگر کارگری پس از پایان مدت قرارداد اولیه، حتی یک روز بیشتر به کار خود ادامه دهد، قرارداد او به صورت دائمی تلقی میشود. این بدین معناست که کارگر تحت پوشش قوانین مربوط به قراردادهای دائمی قرار میگیرد و کارفرما دیگر نمیتواند به راحتی وی را اخراج کند.
بخش سوم: حق اخراج کارگر بعد از اتمام قرارداد
در صورتی که پس از اتمام قرارداد اولیه، کارگر همچنان به کار خود ادامه دهد، قرارداد به طور خودکار تمدید شده و کارفرما دیگر نمیتواند بدون دلیل موجه، اقدام به اخراج او کند. این موضوع به امنیت شغلی کارگران کمک میکند و از اخراجهای غیرقانونی جلوگیری مینماید. به عبارت دیگر، حتی یک روز کار کردن پس از تاریخ پایان قرارداد، موجب تبدیل قرارداد موقت به قرارداد دائمی خواهد شد.
بخش چهارم: نکات کلیدی برای حفظ امنیت شغلی
برای حفظ امنیت شغلی، کارشناسان بازار کار توصیه میکنند که تمامی قراردادهای کاری به صورت کتبی و رسمی تنظیم شوند. با این حال، باید توجه داشت که قراردادهای شفاهی نیز از نظر قانونی معتبر هستند. در صورتی که کارگری فاقد قرارداد کتبی باشد، همچنان میتواند از حقوق خود دفاع کند و با ارائه مدارک و مستندات، از کارفرما شکایت کند.
در شرایط فعلی بازار کار ایران، که بسیاری از کارگران با قراردادهای موقت و شفاهی در حال فعالیت هستند، آگاهی از قوانین کار و حقوق قانونی میتواند به حفاظت از حقوق شغلی آنها کمک کند. از این رو، کارگران باید از تمدید ضمنی قرارداد خود پس از پایان مدت قرارداد آگاهی داشته باشند و در صورت نیاز، از طرق قانونی پیگیر حقوق خود باشند.
