در شرایطی که اقتصاد کشور تحت تأثیر جنگ یا دوران بازسازی پس از آن قرار دارد، نظام مالیاتی با چالش‌ها و حساسیت‌های ویژه‌ای روبروست. کارشناسان معتقدند موفقیت این نظام در گرو شفافیت، عدالت و حمایت هدفمند از تولید است.
به گزارش پایگاه خبری اقتصاد جوان، نظام مالیاتی در دوران جنگ و پس از آن، با مجموعه‌ای از چالش‌های منحصر به فرد مواجه می‌شود؛ دورانی که ضمن افزایش فشار اقتصادی بر جامعه و کاهش برخی پایه‌های مالیاتی، نیازهای مالی دولت برای بازسازی و سامان‌دهی اقتصاد بیش از پیش نمایان می‌شود.
کارشناسان اقتصاد جوان معتقدند عبور موفق از این بحران، نیازمند تدوین سیاست‌هایی چندوجهی است که نه تنها بتواند درآمدهای پایدار برای دولت فراهم کند، بلکه رضایت و همکاری داوطلبانه مردم و فعالان اقتصادی را نیز جلب کند.
از چالش تا راهکار:
در دوران جنگ، اولویت دولت تامین منابع برای امور دفاعی و امنیتی است که غالباً به افزایش مخارج و کاهش فعالیت‌های غیرضروری اقتصادی و به تبع آن، کاهش درآمدهای مالیاتی می‌انجامد. دوران بازسازی نیز با ضرورت تامین مالی برای ترمیم آسیب‌ها، توسعه زیرساخت‌ها و حمایت از کسب‌وکارها همراه است.
راهکارهای پیشنهادی اقتصاد جوان:
- افزایش شفافیت:
گزارش‌دهی مستمر از محل صرف درآمدهای مالیاتی و اطلاع‌رسانی درباره نقش مالیات در تأمین نیازهای اساسی کشور (همچون سلامت، آموزش و امنیت) می‌تواند نقش مهمی در جلب اعتماد عمومی داشته باشد.
- تضمین عدالت مالیاتی:
توزیع عادلانه بار مالیاتی بین اقشار، رسیدگی به فرار مالیاتی و حصول اطمینان از پرداخت سهم منصفانه توسط شرکت‌های بزرگ، پایه‌های اعتماد و مشارکت مردمی را تقویت می‌کند.
- ساده‌سازی فرایندها:
تسهیل ثبت‌نام، اظهارنامه و پرداخت، و آموزش شفاف مؤدیان، راهی برای برطرف ساختن موانع و تقویت مشارکت داوطلبانه است.
- اعطای مشوق‌های هدفمند:
ارائه معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی به بخش تولید، صنایع اولویت‌دار و کسب‌وکارهای آسیب‌دیده در دوران پساجنگ از راهکارهای کلیدی خروج از رکود محسوب می‌شود.
- استفاده از دولت الکترونیک:
به‌کارگیری فناوری‌های نوین موجب افزایش سرعت، شفافیت و کاهش فساد در فرایندهای مالیاتی می‌شود.
در نهایت، گزارش اقتصاد جوان یادآور می‌شود که مالیات ابزار مهم توسعه و عبور از بحران است، به شرط آنکه با اقتدار و شفافیت اجرا شود و همزمان توجه ویژه‌ای به حمایت از بخش تولید و جلب اعتماد عمومی داشته باشد. در این صورت می‌توان چالش‌های مالیاتی را به فرصت‌هایی برای تحکیم پایه‌های اقتصادی کشور بدل ساخت.
