در حالی که اقتصاد ایران با کمبود سرمایهگذاری و انباشت بیسابقه داراییهای راکد روبهرو است، وزارت امور اقتصادی و دارایی با طرح ملی «رویش» تلاش میکند هزاران میلیارد تومان سرمایه خرد و کلان مردم را به پروژههای بزرگ تولیدی و صادراتمحور هدایت کند؛ طرحی که بهگفته وزیر اقتصاد میتواند سرمایههای «زیر خاک مانده» را به جریان تولید بازگرداند.
به گزارش پایگاه خبری اقتصادجوان، در یکی از مهمترین مقاطع اقتصادی سالهای اخیر، حجم قابلتوجهی از نقدینگی کشور در قالب داراییهای غیرمولد مانند طلا، ارز، رمزارز و سایر سرمایههای راکد از چرخه تولید دور مانده است. این در حالی است که بهگفته بسیاری از کارشناسان، اگر بخشی از این داراییها وارد اقتصاد شود، توان تغییر مسیر تولید و صادرات کشور را دارد.
وزارت امور اقتصادی و دارایی بهزودی از طرحی رونمایی میکند که میتواند حلقه مفقوده تأمین مالی پایدار در کشور باشد. «رویش» یکی از شش ابرپروژه این وزارتخانه است؛ طرحی که علاوه بر سازوکارهای نوین تأمین مالی، تلاشی سیاستی برای تقویت اعتماد عمومی و تشویق مردم به سرمایهگذاری مولد محسوب میشود.
سرمایههای پنهان؛ فرصت عظیم ۷۰ میلیارد دلاری
برآوردهای غیر رسمی نشان میدهد حدود ۷۰ میلیارد دلار ارز نقدی خارج از شبکه رسمی در اختیار مردم نگهداری میشود؛ رقمی معادل چند سال بودجه عمرانی کشور. با این حال، این سرمایه عظیم نقشی در توسعه صنعتی، ایجاد اشتغال یا افزایش صادرات ندارد.
سیدعلی مدنیزاده وزیر اقتصاد، با اشاره به این ظرفیت مغفولمانده تأکید کرده است: «منابعی در اختیار مردم است که عملاً زیر خاک دفن شده، اما میتواند دوباره به اقتصاد و بازار سرمایه بازگردد. مشکل ما کمبود پول نیست؛ مشکل نبود سازوکار امن و کمبود اعتماد برای ورود سرمایههاست.»
طرح رویش چگونه عمل میکند؟
رویش با هدف پیوند دادن سرمایههای خرد و کلان مردم به پروژههای ملی و صادراتمحور طراحی شده است. مهمترین ابزارهای این طرح عبارتاند از:
اوراق مرابحه ارزی
ابزاری برای اتصال داراییهای ارزی مردم به پروژههای تولیدی بزرگ و صادراتی؛ یک «پل ارتباطی» مؤثر میان سرمایههای کوچک و طرحهای کلان.
صندوقهای تضامین
این صندوقها با کاهش ریسک سرمایهگذاری، نقش کلیدی در بازسازی اعتماد عمومی دارند و امنیت مالی لازم برای ورود سرمایههای راکد را فراهم میکنند.
ابزارهای مالی تکمیلی
ابزارهای مالی دیگری نیز در قالب این طرح، رونمایی و اجرایی خواهند شد که به جذب سرمایههای غیرمولد و هدایت آنها به سمت تولید کمک میکنند.
یکی از ستونهای اصلی طرح رویش، تقویت نقش بازار سرمایه در تأمین مالی است. وزیر اقتصاد در توضیح این تغییر نگاه گفته است: امید میرود دولت با همراهی بازار سرمایه در طرح رویش، منابع مردم و شرکتها را در خدمت تولیدات ارزآور قرار دهد و نتیجه آن در اقتصاد منعکس شود. در این الگو، بازار دیگر تنها محلی برای نوسانگیری نیست، بلکه پلتفرمی برای هدایت جریان نقدینگی به سمت صنایع راهبردی و صادراتی تلقی میشود.
تقویت صادرات غیرنفتی؛ هدف محوری رویش
با توجه به تمرکز طرح بر پروژههای ارزآور، انتظار میرود رویش بتواند زمینه تقویت صادرات غیرنفتی و افزایش رقابتپذیری بنگاهها در بازارهای منطقهای را فراهم کند. بهکارگیری اوراق مرابحه ارزی و صندوقهای تضمین، به صنایع کمک میکند تا در دورههای نوسان بازار ارز با ثبات بیشتری تأمین مالی کنند.
اعتماد؛ چالش اصلی موفقیت رویش
سالها نوسان بازارها، شکست برخی صندوقها، تصمیمات ناگهانی و تغییرات غیرقابل پیشبینی در سیاستگذاری باعث شده است که بسیاری از مردم، سرمایهگذاری در تولید را «ریسکپذیر» و نگهداری طلا و ارز را «امنتر» بدانند. به همین دلیل اعتماد مهمترین پیشنیاز موفقیت طرح رویش است.
بر این اساس دولت باید ابزارهای تضمینی ارائه و گزارشدهی شفاف داشته باشد. همچنین باید به سرمایهگذاران نشان داده شود که این بار مسیر متفاوتی طی خواهد شد. رویش در واقع می تواند تلاشی برای جایگزینی «امنیت دارایی فیزیکی» با «امنیت مالی مبتنی بر قراردادهای شفاف» باشد.
در صورت تأمین این پیششرطها، طرح رویش میتواند زمینهساز دورهای تازه از تأمین مالی مولد در اقتصاد ایران باشد؛ دورهای که در آن ۷۰ میلیارد دلار سرمایه پنهان مردم از زیر خاک آزاد شود و در خدمت توسعه تولید و تکمیل پروژههای عظیم ملی قرار گیرد.
/ایرنا
