پژوهشگران موفق شدهاند با استفاده از دیاکسیدکربن هوا و هیدروژن استخراجشده از آب، نوعی سوخت مصنوعی پاک تولید کنند؛ سوختی که میتواند صنایع سنگین مانند هواپیمایی و کشتیرانی را وارد مرحلهای جدید از تحول انرژی کند و جایگزینی برای سوختهای فسیلی باشد.
به گزارش گروه علمی اقتصاد جوان و براساس گزارش منتشرشده در وبگاه تِکاِکسپلور، تصور دنیایی که در آن هواپیماهای دوربرد و کشتیهای سنگین تنها با سوختی حرکت کنند که از هوا، آب و برق تجدیدپذیر تولید شده، دیگر یک رویا نیست. کاهش هزینههای انرژیهای بادی و خورشیدی، این چشمانداز را بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک کرده است.
سوختهای مصنوعی؛ راهکار ضروری برای صنایع سنگین
سوختهای ای (e-fuels) که بخشی از خانواده سوختهای مصنوعی هستند، برای بخشهایی نظیر هواپیمایی و کشتیرانی که امکان گذار سریع به سامانههای برقی یا سوختهای پاک مانند هیدروژن ندارند، اهمیت ویژهای دارند. این سوختها از نظر شیمیایی شبیه سوختهای مایع متداولاند، اما تفاوت اساسی آنها در این است که کربن مصرفی بهجای منابع فسیلی، مستقیماً از جو زمین استخراج میشود.
نمونههای جهانی تولید سوخت مصنوعی
طرح هاریو اُنی (Haru Oni) شرکت HIF Global در جنوب شیلی با پشتیبانی پورشه و اکسونموبیل، با بهرهگیری از نیروی باد، اقدام به تولید متانول و بنزین مصنوعی میکند. طرحهای مشابه در شمال آفریقا، ایسلند و شبهجزیره عربستان نیز در حال توسعه است و نشان میدهد جهان به سمت استفاده گستردهتر از این نوع سوختها حرکت میکند.
انواع سوختهای مصنوعی
سوختهای مصنوعی در سه دسته اصلی طبقهبندی میشوند:
-
سوختهای بیوشیمیایی: تولیدشده از پردازش پسماندهای چرب، روغنی یا تخمیر ضایعات کشاورزی و آلی؛
-
سوختهای ترموشیمیایی: تولیدشده از تبدیل ضایعات چوبی، زیستتوده یا پلاستیک در دماهای بالا؛
-
سوختهای ای (e-fuels): جدیدترین نوع که از دیاکسیدکربن جذبشده از هوا و هیدروژن تولیدشده از آب ساخته میشود.
چالشهای تولید سوختهای ای
چرخه تولید این سوختها شامل چهار مرحله اصلی است که هر یک انرژی قابل توجهی نیاز دارند:
۱. جذب و تغلیظ دیاکسیدکربن از هوا که برای هر تُن، به ۱ تا ۳ مگاوات ساعت انرژی نیاز دارد؛
۲. تولید هیدروژن از آب با بازدهی حدود ۷۰ درصد؛
۳. فشردهسازی و ذخیرهسازی هیدروژن؛
۴. ترکیب دیاکسیدکربن و هیدروژن برای تبدیل آن به سوخت.
چشمانداز جهانی سوختهای ای
در حال حاضر سهم سوختهای ای از بازار سوخت جت جهانی تنها ۰.۳ درصد است، اما پیشبینیها نشان میدهد این رقم تا سال ۲۰۵۰ میلادی به ۵۰ درصد خواهد رسید. کاهش بیشتر هزینههای تولید برق تجدیدپذیر، عامل اصلی مقرونبهصرفهشدن این فناوری خواهد بود.
اگرچه سوختهای ای آیندهای روشن دارند، کارشناسان تأکید میکنند این فناوری بهتنهایی پاسخگوی بحران انرژی نخواهد بود. توسعه همزمان حملونقل برقی و افزایش بهرهوری انرژی همچنان باید در دستور کار دولتها و صنایع انرژی قرار گیرد.
/ایرنا
