با وجود آنکه ایران یکی از آفتابیترین و بادخیزترین کشورهای جهان است، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در سبد برق هنوز فاصله زیادی با ظرفیت واقعی کشور دارد. تأخیر در تأمین منابع مالی و کندی اجرای پروژهها باعث شده بسیاری از طرحها از برنامه عقب بمانند؛ موضوعی که جدیت بیشتری در حمایت و تصمیمگیری میطلبد.
به گزارش پایگاه خبری اقتصاد جوان، با وجود قرار گرفتن ایران در جمع آفتابیترین کشورهای دنیا و برخورداری از پهنههای گسترده بادخیز، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر هنوز با ظرفیتهای واقعی کشور همخوانی ندارد. کندی تأمین منابع مالی، تخصیص دیرهنگام بودجه و چالشهای اجرایی، باعث شده بسیاری از پروژههای برنامهریزیشده با تأخیر پیش بروند؛ در حالی که تحقق اهداف تعیینشده میتوانست ایران را در مسیر یک جهش جدی در حوزه انرژی پاک قرار دهد.
بخش بزرگی از مناطق مرکزی و جنوبی کشور سالانه بین ۲۲۰۰ تا ۳۰۰۰ ساعت تابش مؤثر خورشید دارند؛ عددی که ایران را در زمره مناسبترین کشورها برای احداث نیروگاههای خورشیدی قرار میدهد. علاوه بر آن، شرق و جنوبشرق کشور، سواحل مکران و ارتفاعات خراسان و شمالغرب، ظرفیت بادی قابلتوجهی دارند که میتواند بخش مهمی از نیاز داخلی و حتی صادرات انرژی پاک را تأمین کند.
با این حال، سهم نیروگاههای تجدیدپذیر در ترکیب انرژی کشور هنوز محدود است و رفع موانع مالی برای تکمیل پروژهها ضرورتی فوری دارد.
نیاز فوری به تزریق منابع مالی
محسن طرزطلب – معاون وزیر نیرو و رئیس ساتبا – میگوید بخش قابل توجهی از عقبماندگیها ناشی از «عدم تخصیص بهموقع منابع مالی» است. او توضیح میدهد که عبور از ظرفیت ۵۰۰۰ مگاوات قطعی است، اما رسیدن به هدف ۷۰۰۰ مگاوات تنها در صورتی ممکن خواهد بود که منابع مالی کامل و در زمان مناسب تأمین شود.
به گفته او، تاکنون فقط یکسوم منابع مالی پیشبینیشده محقق شده است؛ موضوعی که تأخیر در تأمین تجهیزات و کندی پیشرفت پروژهها را به همراه داشته است. طرزطلب تأکید میکند: «برای جبران عقبماندگی، باید در چهار ماه باقیمانده سه برابر بیشتر از گذشته کار کنیم.»
شروع طرح ۸۰۰ مگاواتی برق خورشیدی در روستاها
در کنار چالشهای مالی، طرح گستردهای نیز برای توسعه خورشیدی در مناطق محروم آغاز شده است. اجرای طرح ۸۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی در روستاهای کشور کلید خورده و در فاز نخست، ۱۰ استان تحت پوشش قرار میگیرند.
در این طرح، خانوارهای روستایی میتوانند با نصب نیروگاههای ۵ کیلوواتی، ماهانه ۳ تا ۵ میلیون تومان درآمد پایدار داشته باشند. برق تولیدی نیز به مدت ۲۰ سال بهصورت تضمینی خریداری میشود و هزینه اولیه از طریق تسهیلات و حمایتهای ساتبا تأمین خواهد شد.
چشمانداز روشن، اما وابسته به تصمیمهای کلیدی
برنامههای جدید وزارت نیرو نشان میدهد مسیر توسعه انرژیهای پاک در کشور نسبت به گذشته سرعت بیشتری گرفته، اما چالشهای مالی و اجرایی همچنان سد راه است. آنچه امروز بیش از همه ضروری است، همراهی دستگاهها در تخصیص منابع، تسهیل روندهای اجرایی و استمرار سیاستگذاری توسعهمحور است.
در صورت تحقق این موارد، ایران میتواند سهم انرژی پاک را در سبد برق بهطور قابلتوجهی افزایش دهد و گام بلندی به سمت یک نظام انرژی پایدار، کمهزینه و سازگار با محیطزیست بردارد.
/ایسنا
