بررسیها نشان میدهد فیلترینگ چندساله اینترنت در ایران نهتنها دسترسی به محتواهای عادی و بیضرر را محدود کرده، بلکه کیفیت شبکه را کاهش داده و موجب افزایش چشمگیر کلاهبرداریهای آنلاین شده است.
به گزارش پایگاه خبری اقتصاد جوان، با اعمال چندین سال فیلترینگ در ایران، گاهی حتی محتواهای بیضرر و عادی نیز مسدود شده و این مسئله نارضایتی کاربران اینترنت را افزایش داده است. وزیر ارتباطات نیز تأکید کرده است که کیفیت شبکه آسیب دیده و محدودسازیها تأثیر منفی بر کاهش کیفیت اینترنت داشته است.
فضای مجازی و تکنولوژیهای مرتبط طی سالهای گذشته در دسترس مردم قرار گرفته و به اعتقاد تحلیلگران، مقابله با تکنولوژی عملاً غیرممکن است. از زمان ورود اینترنت به ایران، موضوع فیلترینگ با هدف جلوگیری از دسترسی به وبگاههای مغایر با قوانین کشور مطرح شده و در کنار آن استفاده از VPN و فیلترشکنها نیز رواج یافته است.
کارشناسان معتقدند تجربه نشان داده فیلترینگ نمیتواند سیاست موفقیتآمیزی باشد؛ زیرا ایجاد محدودیت اغلب منجر به مقاومت منفی و بیاعتمادی میشود. اینترنت مانند یک چاقوی دولبه است؛ هم میتواند موجب پیشرفت، علمآموزی و دسترسی به اطلاعات مفید شود و هم مشکلاتی برای جامعه ایجاد کند.
متأسفانه فیلترینگ در ایران چندان هوشمندانه اجرا نشده و گاهی محتواهای کاملاً عادی و بیضرر نیز فیلتر یا محدود میشوند، که همین موضوع نارضایتی کاربران را تشدید کرده است. تاثیرات منفی فیلترینگ به مراتب بیشتر از مزایای آن است و جلوگیری از دسترسی به برخی مضامین راهحل کارآمدی به شمار نمیرود.
ارزیابیهای کارشناسی و مطالعات میدانی نشان میدهد محدودسازی اینترنت موجب افزایش چشمگیر کلاهبرداریهای آنلاین شده است. در همین راستا، سیدستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در نشست با فعالان حوزه فاوا و شرکتهای دانشبنیان استان کرمان، تأکید کرد که محدودسازی و مسدودسازیها کیفیت اینترنت را کاهش داده است.
به گفته هاشمی، فیلترینگ به یک موضوع ضدامنیتی تبدیل شده و سیاستگذاری آن از حیطه وزارت ارتباطات خارج است. آسیبشناسیهای لازم انجام شده و بدون لکنت زبان بیان خواهد شد. اقتصاد فیلترشکنها و منابع حاصل از آن، از اعتبارات یک وزارتخانه بیشتر است و باید با مشارکت فعالان حل شود.
وی همچنین تأکید کرد که محدودسازی باعث افزایش چشمگیر کلاهبرداریهای آنلاین شده است. وقتی بخشی از خدمات جهانی مسدود میشود، افراد برای دسترسی به سرویسهایی مانند آدرس دانشگاه، مجبور به استفاده از مسیرهای غیررسمی میشوند که میتواند کاربران را به مقصدهای جعلی هدایت کند و اطلاعات بانکی یا شخصی آنان را در معرض سرقت قرار دهد.
با این حال، با وجود برداشتن قدمهایی برای دسترسی آزاد کاربران به اینترنت و رفع فیلتر دو واتساپ و گوگل پلی، مسئولان کشور نسبت به آسیبهای فیلترشکنها اتفاق نظر بیشتری پیدا کردهاند.
طبق برخی آمار رسمی، ۸۵ درصد کاربران اینترنت در ایران از فیلترشکن یا VPN استفاده میکنند. رئیس مجلس شورای اسلامی، محمدباقر قالیباف، درباره فیلترشکنها و آثار آن گفته است: «فیلترینگ انجام شود اما بیش از ۷۰ درصد مردم با فیلترشکن وارد فضای مجازی میشوند که آثار ضد امنیتی و ضد اخلاقی به دنبال دارد.»
با توسعه استفاده از فیلترشکن، بحث فروش و کسب درآمد از آن هنوز جرمانگاری نشده است. اوایل آذرماه، نمایندگان مجلس با تحقیق و تفحص درباره عملکرد فیلترشکنها موافقت کردند. محورهای تحقیق و تفحص شامل نسبت ترافیک مصرفی داخلی به خارجی، برنامه افزایش سهم ترافیک داخلی، وضعیت دادههای شهروندان در اختیار سکوهای خارجی و میزان ذخیرهسازی اطلاعات در شبکه ملی اطلاعات و حکمرانی کلان دادهها است.
دادهها و اطلاعات رمز شده توسط ابزارها و سکوهای خارجی که غیرقابل نظارت هستند، عمدتاً به ترتیب حجم توسط کدام سامانهها و نرمافزارها تبادل میشود، از دیگر محورهای تحقیق و تفحص است.
/ایسنا
